خصوصیات کودکان پیش دبستانی
خصوصیات کودکان ۶-۳ سال (پیش دبستانی)
خصوصيات جسماني:
1)-كودكان اين گروه افرادي هستند پر جنب وجوش ،داراي ماهيچه هاي بزرگ ،رشد كنترل بدني خوب و با انرژي فراوان.
2)-ماهيچه هاي بزرگ رشد يافته تر از ماهيچه هاي انگشتان ودستهاي آنهاست. 3)-تمركزبر اشيا ءكوچك برايشان مشكل است.
4)-استخوان هاي محافظ مغز هنوز نرم هستند.
5)-پسر ها در عين رشد جسماني بيشتر و جثه بزرگتر در مورد كاركردن با چيز هاي كوچك ديرتر از دختر ها به مهارت مي رسند.
6)-اغلب عادت به استفاده از يك دست( 90درصددست راست )را دارند.
7)-نمي توانند به مدت طولاني ساكت وآرام بنشينند.
خصوصیات اجتماعی:
1-بيشتر كودكان يك يا دو دوست بسار نزديك دارند،ولي اين د وستي ها به سرعت تغيير مي كند.
2)-گروه هاي بازي معمولا كوچك است وسازماندهي چنداني ندارد وبه سرعت تغيير مي كند.
3)-نزاع زياد اتفاق مي افتد ولي معمولا كوتاه است وبه سرعت فراموش مي شود. 4)-بازي هاي نمايشي را دوست دارند و تحت تاثير نمايش ها و برنامه هاي تلويزيوني قرار مي گيرند.
5)آگاهي از نقش جنسي به تدريج در اين دوران سني آغاز مي شودومعمولا كودكان اين دوره آماده الگو پذيري از نقش هاي اجتماعي مربوط به جنس خود هستند. 6)كودك بيشتر دوست دارد كه با ديگران ارتباط برقرار كند و ميل زيادي به همكاري دارد .
خصوصیات عاطفی
1.عواطف خود را آزادانه و آشكارا ابراز مي كنند.
2.كودكان به علت روبرو شدن با موقعيت هاي بسياري كه بسشتر آنها نيز تازگي دارد و نيز به دليل قوه تخيل فعال ممكن است ترسهاي زيادي داشته باشند.
3.حسادت دربين آنها تقريبا عادي است.
4.لكنت زبان بين كودكان بسيار شايع است.
خصوصیات ذهنی
1.خود مداري از ويژگي هاي اين دوره مي باشدكه به علت خود مداري كودك قادر به درك ديد گاه ديگران نيست.
2.مهارت كاملي در زبان دارند.
3.قدرت تخيل و خلا قيت به اوج مي رسد.
4.رشد گويايي در اين دوره بسيار سريع است .
5.سخن گويي كودك از نظر محتوا به دو صورت تكلم خود مدار وتكلم اجتمايي شده انجام مي شود .
خصوصیات اخلاقی
از نظر پياژه و كلبرگ كودكان پيش دبستاني هيچ گاه در قضاوت هاي اخلاقي خود نيت افراد را در نظر نمي گيرند بلكه بر اساس نتيجه ظاهري هر عمل قضاوت مي كنند. بررسی دیدگاه های مختلف راجع به ویژگی های کودکان پیش دبستانی
مراحل رشد شناختي در نظر پياژه :
پياژه مي گويد كه رشد شناختي آدمي در جريان مرا حلي بوجود مي آيدكه از نظر كيفيت با يكديگر متفاوت است ودر عين حال يكي بر ديگري بنا شده است .هر يك از اين مراحل ساخت وعملكرد ويژه اي دارد كه در تمام كودكان همانند است.
پیامد های آموزشی دیدگاه پیاژه
بنابر اين نظريه مي توان گفت برخورد با چنين كودكاني نيازمند حوصله و علاقه فراوان است ولازم است معلم به خوبي به صحبت هاي انها گوش دهد.
مراحل رشد از نظر برونر
مراحلي كه برونر در رشد ذهني پيشنهاد مي كند با دوره هاي مد نظر پياژه (حسي-حركتي ،عمليات عيني وعمليات ذهني )معادل است. برونر معتقد است كه مراحل رشد ذهني كودك با سن او ارتباط چنداني ندارد.
برونر مي گويد كه كودك در هر مرحله از رشد ،محيط پيرامون خود را به صورت خاصي مي بيند و جهان را به گونه خاصي تفسير مي كند. پیامد های آموزشی مطالعات برونر با توجه به اين ديدگاه معلم از روش هاي توام با بازي و آرامش استفاده مي كند و همچنين بايد نياز كودكان كودكستاني به تشويق فوري را تشخيص دهدو جو آرام و آزادي را براي آنها در كلاس بوجود آورد.
مراحل رشد در نظریه اریکسون
بر پايه نظريه اريكسون ،رشد شخصيت وهويت آدمي در هشت مرحله صورت مي گيرد .اگر چه وي معتقد است كه اين هشت مرحله ،جهان شمول وشامل همه افراد است ،به نظر اوتفاوت هاي خانوادگي اجتماعي و فرهنگي در چگونگي برخورد هر فرد با مسائل در هر مرحله و همچنين حل آنها تاثير بسياري مي گذارد.
پیامد های آموزشی مطالعات اریکسون
بنابر اين نظريه ،معلمان دوره قبل از دبستان بايد به دانش آموزان اجازه دهند تا به تجارب آزادي كه باعث رشد استقلال آنها مي شود بپردازند ولي راهنمايي هايي نيز فراهم كنند تا امكان ايجاد دودلي و ترديد از بين برود.
تفكر كودك پيش دبستاني شما چه ويژگيهايي دارد؟
ـ تفكر عيني:
كودك در سنين4، 3 يا 5 سالگي معمولاً داراي تفكر عيني است. يعني اين كه وي آنچه را ميتواند لمس، مشاهده و تجربه كند به سادگي درك ميكند. بنابراين اگر موضوعي انتزاعي را برايش شرح ميدهيد بايد آن را با مثالهايي عيني در باره تجربيات ملموس زندگي او همراه كنيد. مثلاً اگر در باره ضرورت رعايت بهداشت و نحوه بروز بيماري در اثر فعاليت ميكروبي برايش توضيح ميدهيد بهتر است از كتاب يا كارتون با نقاشيها و تصاوير كارتوني از ميكروب استفاده كنيد و حرفهايتان را با تصاوير عيني و ملموس همراه سازيد.
ـ تفكر سحرآميز:
كودك در اين سنين فكر ميكند كه اعمال، آرزوها و احساساتش بر حوادث و وقايع اطراف تأثير ميگذارد. علي كودك 4 ساله ممكن است تصور كند كه بيماري خواهر كوچكتري سارا (ابتلا به گاستروآنتريت) به علت آرزوي وي «كاش سارا اصلاً وجود نداشت» شكل گرفته است. اگر علي خود /ب شود ممكن است فكر كند به علت رفتار بدي كه با شما داشتهف تنبيه شده است، بنابراين در گفتگو با كودكان در اين سنين حتماً بايد از برداشت و درك آنان از وقايع اطرافشان به ويژه در موارد خاص مانند بيماري كودك يا وجود بيماري در اعضاي خانواده از آنان سولا كنيد و تا حد ممكن، تفكرات غيرمنطقي آنان راكه ميتواند موجب احساس گناه يا اضطراب آنها شود اصلاح سازيد. ـ خود محوري:
- كودك در سنين پيش دبستاني، تفكر خود محور دارد. وي تصور ميكند كه مركز دنيا است و همه حوادث و اتفاقات در جهان براي او رخمي دهند مثلاً زماني كه به علي گفته ميشود آرامتر بازي كند تا برادر بزرگش بتواند درس بخواند، وي قادر نيست خود را به جاي برادرش تجسم كند و رفتارش را به خاطر او تغيير دهد. نه بدين علت كه وي خودخواه است، بلكه به اين علت كه توانايي شناختي لازم براي اين كار را پيدا نكرده است تا دريابد هر تجربهاي در ديگران چه احساسي به وجود ميآورد. او تنها دنيا را از زاويه ديد خود مينگرد.
ـ زنده پنداري:
كودك در سنين پيش دبستاني، ويژگيهاي انساني را به اشياي بي جان نسبت ميدهد. بنابراين زماني كه علي در هنگام دويدن، با ميز برخورد ميكند و به زمين ميخورد ممكن است بگويد اين ميز است كه عمداً مجب زمين خوردن وي شده است.
ـ درك زمان:
كودك پيش دبستاين نميتواند طول مدت زمان را دقيقاً درك كند. وي زمان را در ارتباط با برنامه روزانه اش درك ميكند، بنابراين وقتي ميخواهيد زمان انجام كاري را به او يادآوري كنيد نياز دارد كه آن را در رابطه با كارهاي روزانه بيان كنيد: مثلاً «وقتي پدر از سركار برگردد، به پارك ميرويم» كودك مفاهمي زمان گذشته، حال و آينده را درك ميكند مثلاً ممكن است جملات «وقتي بزرگ شدم» يا «وقتي خيلي كوچك بودم» را به كار ببرد ولي براي درك دقيق تر زمان و دروههاي زماني طولاني نياز به كمك دارد. مثلاً براي اينكه به وي نشان دهيد 10 روز ديگر به مسافرت خواهيد رفت، ميتوانيد از يك تقويم بزرگ استفاده كنيد و گذشت هر روز را با يك علامت مشخص كنيد.
خصوصیات و رفتارهای تغذیه ای در کودکان پیش دبستانی
در دوره پیش دبستانی، کودک به سرعت مهارت های مختلفی کسب می کند. یک کودک یک ساله بیشتر از انگشتان خود برای غذا خوردن استفاده می کند و ممکن است برای نگه داشتن لیوان نیاز به کمک داشته باشد.
در سن دو سالگی او خواهد توانست لیوان را با یک دست نگه دارد و یا قاشق را به خوبی به کار ببرد، اگر چه هنوز هم گاه به گاه استفاده از دستهایش را به استفاده از قاشق ترجیح می دهد. در سن 6 سالگی کودک اعمال ظریف را به خوبی انجام می دهد و می تواند از کارد برای مالیدن کره و پنیر بر روی نان یا برای بریدن غذاها استفاده کند.
بنابراین در دوران پیش دبستانی ممکن است کودک به کرات غذاها را بر روی زمین یا لباس خود بریزد و یا با دستهای خود غذا بخورد اما این رفتارها بخشی از سیر تکامل طبیعی او محسوب میشوند. همانطور که قبلا هم گفته شد در این دوران به علت کندتر شدن رشد کودک، اشتهای او نیز کاهش می یابدکه این مسئله ممکن است باعث نگرانی والدین گردد اما در حقیقت بخشی از سیر تکامل کودک پیش دبستانی محسوب میشود.
در این سن توجه کودک به غذا کاهش، ولی توجه او به محیط اطراف افزایش می یابد. کودک پیش دبستانی گاهی از خوردن غذاهایی که قبلا به آنها علاقه داشته است امتناع می کند و گاهی تمایل دارد که یک غذای خاص را در هر وعده غذا بخورد که به آن (food jags) می گویند.
این رفتارها ممکن است نشانه خستگی از مصرف غذاهای همیشگی و یا ابزاری برای آزمودن احساس عدم وابستگی باشد. این احساس به تدریج در کودک پیدا می شود.
چالشها و مشكلات رفتاري كودك پيش دبستاني و راه حلها
مشكلات رفتاري شايع كودكان
الف ـ دروغگويي:
دروغگويي يكي از رفتارهاي شايع كودكان است كه اغلب والدين را خيلي ناراحت ميكند.
دروغگويي كودكان معمولاً سه دليل عمده دارد:
1ـ كودك واقعيت و خيال را در هم ميآميزد و گاه تصورات خود را كاملاً واقعي ميپندارد. معمولاً تا 6 يا 7 سالگي، توانايي كودك براي افتراق وقايع واقعي از خيالي، كامل نشده است.
2ـ كودك به نوعي تفكر آرزومندانه پسرفت كرده است و بدين طريق با يك واقعيت غيرقابل تحمل انطباق مييابد. مثلا كودكي كه پدرش وي را ترك كرده است ممكن است داستانهايي در باره اين كه پدرش شماره تلفن وي را نميداند بسازد. گاهي كودك با چنان شدتي خواستار اين آروزها است كه خود نيز باوز ميكند آن چيز را به دست خواهد آورد. مثلاً «من دوست دارم يك دوچرخه داشته باشم» ممكن است است به «من براي تولدم يك دوچرخه هديه ميگيرم» تبدل شود.
3ـ كودك به منظور فرار از تنبيه يا انعتقاد دروغ ميگويد. وي ممكن است بداند آنچه كه ميگويد حقيقت ندارد ولي بتدريج خودش هم بخشهايي از آن را باور ميكند گاهي اوقات كودكان با هوشتر بيشتر به دروغگويي پناه ميبرند تا تاييد والدين را از دست ندهند و از عواقب كار خود فرار كنند.
توصيههاي زير در برخورد با دروغگويي ميتوانند كمك كننده باشند:
ـ در مواجهه با كودكي كه دروغ گفته است آرامش خود را حفظ كنيد و سعي كنيد آرام بمانيد.
ـ به كودك لقب دروغگو ندهيد. كار او را از شخصيت وي افتراق دهيد.
ـ سعي كنيد نوع دروغ كودك را تعيين كنيد و بسته به آن واكنش مناسب نشان دهيد. ـ اگر كودك دروغي نشاي از خيالات خود ميگويد به او كمك كنيد تفاوت بين واقعيت و خيال را دريابد. با وي طوري رفتار نكنيد كه احساس كند كار اشتباهي كرده است.
ـ اگر كودك با موقعيتي دشوار روبرو سات و آرزوهايش را به عنوان واقعيت بيان ميكند وي را تشويق كنيد كه به جاي اين كار به بيان احساساتش بپردازد و از ديگران براي حل مشكلات كمك بخواهد.
ـ اگر كودك براي فرار از پيامد كار اشتباهش دروغ بگوييد بهتر است به جاي واكنش شديد نسبت به دروغ گفتن، در باره كار اشتباه او و علت بد بودن كارش با وي صحبت كنيد.
ـ زماني كه ميدانيد كودك كار بدي كرده است خود را درگير بحث با وي براي اعتراف گرفتن نكنيد. مثلاً اگر كودك كيك تولدي را كه پخته ايد بي اجازه خورده است و آثار شكلات روي كيك را در اطراف دهانش ميبينيد به جاي اينكه بپرسيد «آيا تو كيك را خورده اي؟» و او به دروغ «نه» بگويد، وي را جلوي آينه ببريد و بگوييد «كيك خورده شده و به صورت تو شكلات آن چسبيده است. من از تو خواسته بودم به كيك بدون اجازه دست نزني». در اين صورت موضوع صحبت به جاي دروغگويي كودك بهپيروي از قوانين باز ميگردد.
ـ به خاطر داشته باشيد كودك را هم با گفتار و هم رفتارتان به راستگويي تشويق كنيد. شما بهترين الگوي فرزندتان هستيد.
ب ـ استفاده از كلمات نامناسب و زشت، جواب پس دادن: تقريباً تمام كودكان در سنين پيش دبستاني گاه از كلمات نامناسب استفاده ميكنند. گاهي آنان كلماتي زشت به زبان ميآورند كه باعث شرمندگي والدين ميشود.
دليل روشن به كارگيري اين كلمات، شنيدن آنها در منزل يا مهدكودك يا محيطهاي ديگر است. زماني كه كودك از اين عبارات استفاده ميكند معمولاً با توجه شديد و واكنش بيش از حد والدين روبرو ميشود كه باعث تكرار بيشتر اين كلمات خواهد شد.
راهكارهاي زير ميتوانند در برخورد با اين رفتار كودك كمك كننده باشند:
ـ اگر كودك براي اولين بار از اين كلمات استفاده ميكند بهتر است معناي آن را از كودك بپرسيد. اگر وي بتواند معني كلمه را بگويد برايش توضيح دهيد كه اين كلمه ديگران را ناراحت ميكند و نبايد در خانه استفاده شود.
ـ در صورت تكرار، در مراحل اول آرام ماندن و ناديده گرفتن اين عبارات و دور نگهداشتن كودك از محيطهايي كه در آنها چنين كلماتي استفاده ميشود بهترين روش برخورد است.
ـ اگر با وجود ناديده گرفتن اين رفتار ادامه يابد با آن مشابه ديگر كارهاي نامطلوب كودك برخورد كنيد و از شيوههاي تنبيهي مناسب مانند منزوي سازي يا محروم كردن بهره گيريد.
ـ به كودك كلماتي بياموزيد كه بتواند احساس ناكامي و ناراحتي خود را به صورت مودبانه ابراز كند.
ـ برخورد مودبانه و به كارگيري مناسب كلمات را توسط كودك تشويق نماييد. جواب پس دادن اغلب شيوهاي براي نشان دادن نافرماني و لجبازي كودك و نشانهاي از تكامل كودك براي به دست آوردن استقلال است. تنشهاي زندگي روز مره مانند به دنيا آمدن كودك ديگر يا تغيير منزل ممكن است اين رفتارها را تشديد كند.
در مواجهه با اين مشكل توصيههاي زير را به كار گيريد.
ـ به خاطر داشته باشيد كودكان پيش دبستاني نياز به ابراز وجود و احساسات خود دارند. بنابراين اجازه ابراز نظر به صورت مودبانه را به آنان بدهيد.
ـ سعي كنيد انتظارات خود را با توانايي كودك تطبيق دهيد. ـ در صورت نافرماني و بي ادبي كودك در پاسخ دادن، از روشهاي تنبيهي مناسب استفاده كنيد.
ـ رفتارهاي مناسب وي را تشويق كنيد.
ج ـ دزدي:
تا سن سه سالگي بيشتر كودكان معناي دزدي را درك نميكنند و حداقل يك سال ديگر طول ميكشد تا آنها مفهوم مال من و مال تو را در يابند.
اگر كودك وسايل ديگران را بدون اجازه بر ميدارد راهكارهاي زير را به كار بريد:
ـ آرامش خود را حفظ كنيد و واكنش بيش از حد نشان ندهيد.
ـ براي وي توضيح دهيد كه چيزهايي كه متعلق به ديگران است نبايد براي خود بردارد. ـ به كودك بگوييد صاحب آن شيئي براي از دست دادن آن، غمگين و ناراحت ميشود. ـ مطمئن شويد كه وي شيئي موردنظر را به صاحبش برگردانده و عذرخواهي كند.
ـ به خاطر داشته باشيد با اين كه كودك ممكن است بداند دزدي كار بدي است چون ديگران به وي چنين گفتهاند تا سن 7 ـ 6 سالگي ممكن است بدرستي علت بد بودن اين كار را درك نكرده و در باره آن احساس گناه نكند.
ـ در صورتي كه اين مشكل به صورت مكرر و مزمن رخ دهد حتماً با يك مشاور يا روانپزشك كودك مشورت كنيد.
د ـ پرخاشگري و حملات بدخلقي (قشقرق)
پرخاشگري كودكان علل مختلفي دارد. كودكان كوچكتر ممكن است به علت اين كه نميدانند احساسات ناخوشايند خود مانند خشم و ناكامي را چگونه با كلمات ابرا كنند به پرخاشگري روي آورند. صحبت با كودكان و كمك به آنان براي بيابن احساساتشان بدون پرخاشگري در اين موارد مفيد است.
كودك ممكن است شاهد دعوا و پرخاشگري والدين يا ديگر اعضاي خانواده باشد و از اين رفتارها الگو برداري كند. بنابراين كنترل محيط منزل، عدم به كار گيري پرخاشگري در روابط بين فردي اعضاي خانواده و همچنين نظارت بر برنامههاي تلويزيوني كه كودك مشاهده ميكند ميتواند اين اثرات را تا حد ممكن كاهش دهد. گاهي به مرور زمان كودك ياد ميگيرد كه با بد خلقي و پرخاشگري ميتواند به آنچه ميخواهد دست يابد.
اگر والدين در برابر داد و فرياد يا پرخاشگري وي تسليم شوند او در مييابد اين رفتار راهي براي گرفتن آنچه ميخواهد از بزرگسالان است. بعضي كودكان با فرد خاصي مانند مادر يا مادر بزرگ بيشتر اين رفتارها را نشان ميدهند تا با ديگر اعضاي خانواده. اين موضوع اهميت برخورد يكسان و يكنواخت همه بزرگسالان در خانواده و اطراف كودك را نشان ميدهد. اگر كودك در يابد كه هر وقت و هر كجا پرخاشگري كند پيامد يكساني متحمل ميشود چنين رفتاري قطعاً كاهش مييابد.
بنابراين عليرغم علت پرخاشگري و بدخلقي كودك رعايت بعضي اصول ميتواند موجب كاهش اين رفتارها شود:
ـ در انتظارات خود از كودك و به كارگيري روشهاي تربيتي در زمانها، مكانها و توسط افراد مختلف مانند مادر، پدر، مادربزرگ و... تا حد ممكن يكنواخت عمل كنيد. قابل پيشبيني بودن پيامد يك رفتار به كودك احساس امنيت ميدهد و وي را از سر درگمي ميرهاند و مشكلات رفتاري وي را كاهش ميدهد.
ـ قوانين را به صورت روشن به كودك بگوييد. او بايد بداند احساس خشم و ناكامي طبيعي است ولي مرزهايي براي شيوه ابراز آن وجود دارد مثلاً زدن ديگران ممنوع است.
ـ در صورت پرخاشگري كودك از روشهاي تنبيهي مناسب مانند منزوي سازي استفاده كنيد.
ـ بر اثر بدخلقي و قشقرق كودك تسليم خواستههاي غيرمنطقي او نشويد. اين رفتار كودك را ناديده بگيريد. (در عين حال ايمني كودك را در نظر داشته باشيد. اگر وي به كار خطرناكي دست زد بلافاصله بايد مداخل كنيد).
ـ تلاش كودك براي ابراز مناسب احساسات ناخوشايند مثل خشم را تشويق كنيد.
ـ موقعيتهايي كه كودك بيشتر دچار بدخلقي و پرخاشگري ميشود مانند زماني كه خسته، گرسنه يا خواب آلود است را شناسايي كرده، توجه به نيازهاي جسماني و روانشناختي كودك را در برنامه ريزيهاي روزانه خود در اولويت قرار دهيد.
ه ـ رقابت بين خواهر و برادرها رقابت و حسادت بين خواهر و برادرها از شايعترين مشكلات والدين محسوب ميشود. اين موضوع پديدهاي عالمگير است و پدر و مادر را بيش از هر كس ديگر دچار احساس ناكامي و نگراني ميكند. گرچه بسياري از كتابها توصيه ميكنند كه خواهر و برادرها را به حال خود گذاشته، در دعوا و درگيري آنها دخالت نكنيم، بعضي از بزرگسالان خاطراتي از بدرفتاري خواهر يا برادر خود در دوران كودكي بدون دخالتي زا سوي والدين به ياد دارند كه بسيار برايشان رنج آور است. بنابراين اين با وجود طبيعي بودن رقابت بين خواهر و برادرها نظارت والدين بر شيوه تعامل و ارتباط فرزندان با هم اهميت بسزا دارد.
توصيههاي زير در برخورد با رقابت و حسادت خواهر و برادرها كمك كننده هستند:
ـ اطمينان يابيد كه هيچ يك از فرزندان توسط خواهر يا برادر خود مورد سوء رفتار كلامي، جسماني يا جنسي قرار نميگيرد. قانوني در خانه برقرار كنيد كه خشونت از هر نوع نسبت به ديگران را ممنوع كند.
ـ از لقب دادن به كودكان پرهيز كنيد. حتي لقبهاي خوب مانند هنرمند يا ورزشكار ميتواند برانگيزاننده حسادت ديگر فرزندن شود و كودك را براي حفظ اين لقب دچار اضطراب و ناكامي نمايد.
ـ با كودكان طوري رفتار كنيد كه بفهمند هر يك داراي ويژگيهاي منحصر به فردي هستند كه با ديگران متفاوت است. آنان را به صورتي غير منصفانه با هم مقايسه نكنيد.
ـ علاوه بر زماني كه با همه فرزندان ميگذرانيد با هر يك از آنان زماني جداگانه هر چند اندك صرف كنيد.
ـ بپذيريد كه رقابت بين خواهر و برادرها طبيعي است. همه گاهي نسبت به خواهر يا برادر خود احساس خشم مينمايند در حاليكه بيشتر آنها در برابر افراد خارج از خانواده از يكديگر حمايت ميكنند.
ـ به خبرچيني كودكان پاداش ندهيد و هميشه جانب يك فرزند را نگيريد. در صورت دعواي خواهر و برادرها: ـ حتيالامكان اجازه دهيد خود آن را تمام كنند.
ـ اگر يكي يا هر دو بسيار عصباي و ناراحت هستند دخالت كنيد. آنها را از هم جدا كرده و كودكي را كه آسيب ديده يا ناراحت است آرام كنيد.
ـ طرف هيچ يك را نگيريد مگر آن كه آنچه رخ داده ديده باشيد. ـ هر دو كودك را تشويق كنيد تا در باره احساسات خود و آنچه رخ داده صحبت كنند و از آنها بخواهيد فكر كنند چگونه ميتوانند اختلافشان را بدون دعوا و درگيري حل كنند.
نتیجه گیری
1.در برنامه آمادگي قبل از دبستان آموزش مهارتهاي زير بايد مد نظر قرار بگيرد: -حركتي -كلامي -شناخت رنگها،شكلها،بافتها،اندازه ها
2.در اين سن اهميت استفاده از بازي و بهره گيري از وسايل مناسب بازي براي كودكان مورد توجه است.
3.مشاجره ها مباحثه ها و گفتگوها بين شاگردان و يا بين آنها و معلمانشان مي تواند منشاءيادگيري و پيشرفت باشد.
● سخن آخر و ارائه پیشنهادات
- عدهای از والدین متأسفانه به تصور اینکه فرستادن فرزندان به مراکز پیشدبستانی باعث تنفر و زدگی آنها در سالهای بعد میشود از فرستادن فرزند خود به مراکز پیشدبستانی امتناع میکنند، باید گفت که این تصور اصلا و ابدا مبنای علمی نداشته و تا کنون هم در هیچ جای دنیا چنین چیزی مطرح نبوده و به اثبات هم نرسیده است. بلکه بالعکس فرستادن کودکان به چنین مراکزی نه تنها باعث تنفر و زدگی نخواهد شد بلکه آنها را آماده ورود به مراحل بعدی آموزش نیز خواهد نمود.
- از آنجایی که تربیت اجتماعی مطلوب و سازگاری با گروههای اجتماعی در تنهایی و بدون فراهم شدن فرصتهای مناسب صورت نمیگیرد، این فرصتها هر قدر زودتر برای کودک فراهم گردد رشد اجتماعی او سهلتر خواهد شد از این رو جدا شدن کودک از محیط کوچک خانه،ميگناirروی آوردن به محیط وسیعی است که هسته مرکزی آن را گروه همبازیها و همسالان تشکیل میدهند. بخصوص که با ورود به این دنیای جدید بر دامنه مراودات و آزادی کودک افزوده میشود. لذا کودک را پیش از ورود به دبستان، به منظور کسب و توسعه سازگاری اجتماعی به کودکستانها بفرستید.
- با توجه به کوچک بودن محیط خانواده و محدودیتهای آموزشی و پرورشی و از طرفی گستردگی برنامههای آموزشی و پرورشی در مراکز پیشدبستانی لازم است که والدین در جهت تقویت و رشد شخصیتی و مستحکم نمودن پایه آموزشی فرزند خود در امر آموزش و پرورش تلاش نمایند.
- اغلب بدخلقیها، لجاجتها، عصبانیتها و پرخاشگریهای نوجوانان تظاهر معناداری از محرومیتها، محدودیتها، فشارها و تنبیه گریهای اعمال شده نسبت به ایشان در دوران کودکی است. به همین دلیل شناخت ویژگیها و نیازهای اساسی کودکان پیشدبستانی و تلاش مستمر برای حسن تامین آنها با مهربانی، صمیمیت، خوشرویی و صبوری از برجستهترین اصول در تدوین برنامههای پرورشی کودکان پیشدبستانی است. زیرا کودک کنجکاو در این دوره اشتیاق فراوان و ذهن آمادهای با بالاترین ظرفیت برای یادگیری دارد. بنابراین، چنانچه ویژگیهای کودک را به خوبی بشناسیم، فرصتهای زیادی برای فراهم آوردن تعاملی خلاق و پویا با او در جهت یادگیری خواهیم یافت.
- با در نظر گرفتن مهمترین ویژگیهای روان شناختی کودکان پیشدبستانی و نیازهای اساسی آنان و با توجه به اهمیت نقش حیاتی مربی در این دوره، شایسته آن است که در تدوین اهداف پرورشی و شکوفاسازی توانمندیهای بالقوه این کودکان، ضمن بهرهمندی از وجود مربیانی آشنا به مبانی روان شناختی تعلیم و تربیت، عارف به ویژگیهای فطری و طبیعی کودکان، برخوردار از صبوری و خوشرویی، محبت و مهربانی، صمیمیت و خوش زبانی، بصیرت و آیندهنگری و تعهد و تقواپیشگی بیشترین ارزش برای پرورش و هدایت حس کنجکاوی و تقویت مهارتها، استعدادها و توانمندیهای بالقوه کودکان در جهت توسعه رفتارهای کنجکاوانه، هوشمندانه و عاقلانه آنان قائل شد.
- در نظر گرفتن مواردی مثل: بازی الگوبرداری و همانندسازی و علاقه کودکان به شادی و شعر و کلام آهنگین در برنامه ریزی آموزشی در مقطع پیشدبستان، از اهمیت اساسی برخوردار است و بدون آن نمیتوان به موفقیت رسید.
- بهترین فرصت برای شناخت و درک سوالات کودک و جهت دادن به توانایی و تفکر خلاق او در کاربرد روش علمی و بنیان نهادن بینش علمی، مشاهده دقیق او در طی فعالیتهای روزانه است.
- بهتر است آموزش را براساس فعالیتهای خودجوش کودک و سوالات برگرفته از آن آغاز کنیم و آموزشهای بعدی رابربنیانی قوی و استوار بنا کنیم.
- محتوا و برنامههایی برای آموزش کودکان پیشدبستانی از طریق متخصصان یا با مشارکت متخصصان، ارائه دهیم.
- با اطلاع رسانی گسترده و جامع از طرق مختلف، والدین را به اهمیت و اساسی بودن دوره پیشدبستانی آگاه کنیم.
- آموزش و پرورش با برنامه ریزی دقیق باید دوره پیشدبستانی را رایگان و جزء دوره دبستانی وگذراندن آن را ضرورتی برای ورود به پایه اول ابتدایی طراحی کند.
- درروشهای تربیت دینی کودکان پیشدبستانی، با توجه به این که موفقیت چندانی در این زمینه حاصل نکردهایم، تجدید نظر گردد.
منابع
1.عليپور مشكاني،مهران-آيين تدريس و روش كلاسداري_1381
2.رابرت بيلر_ترجمه پروين كديور_كاربرد روانشناسي در آموزش_1381
3.جمعي از مولفان_روانشناسي رشد_1383
4.ونيتا كول_ترجمه فرخنده مفيدي _برنامه اموزش و پرورش در دوره پيش از دبستان_1384
5.شكوهي ،غلامحسين_تعليم وتربيت ومراحل آن_1374
6.سيف،علي اكبر_روانشناسي پرورشي_1383 روش: مطالعه کتابخانه ای واستفاده از سایت های اینترنتی